درسهایی از شرکت زیراکس - اشتباهات زیراکس پس از رسیدن به اوج

شرکت زیراکس هنوز بعنوان یکی از موفق ترین شرکتهای تجاری مطرح است . ولی تصمیمات اشتباه مدیران آن باعث تحمل میلیاردها دلار خسارت گردید که بسادگی قابل جبران نیست.

در سال 1906 شرکتی بنام هالوید تاسیس شد و شروع به تولید کاغذهای عکاسی نمود. تنها 6 سال بعد یعنی در سال 1912 ، این شرکت با قیمت دلار50000 به شخصی بنام موشر فروخته شد. موشر ریاست شرکت را بعهده گرفت ، ولی همچنان اداره کارهای روزانه را به موسسان آن واگذار کرد. موشر به توسعه شرکت پرداخت و تمرکز خود را بر روی تولید کاغذهای عکاسی با کیفیت گذاشت و در 3 شهر مختلف دفاتر فروش دایر کرد. پس از جند سال شرایط سخت اقتصادی ، در سال 1934 فروش شرکت به یک میلیون دلار رسید. با آغاز جنگ جهانی دوم فروش کاغذ ناگهان به رشد بی سابقه ای دست یافت ، زیرا نظامیان برای اکتشافات و گزارشات خود کاغذ زیادی را مصرف می کردند. وقتی جنگ پایان یافت شرکت هالوید چندین رقیب سرسخت داشت. شرکت نیاز به تولید محصولات جدید داشت تا بتواند به کار خود ادامه دهد. موشر تصمیم به فروش شرکت گرفت ، ولی ویلسون – یکی از موسسین سابق شرکت – او را متقاعد ساخت تا به کارشان ادامه دهند.

از طرف دیگر ، شخصی بنام چستر کارلسون بعنوان وکیل ثبت اختراعات در نیویرک فعالیت می کرد. او نیاز به تهیه کپی از مدارک داشت و تا آن هنگام روشی آسان که توسط آن بتوان بر روی کاغذ معمولی کپی گرفت ، وجود نداشت. او با انجام تحقیقات گسترده ، سرانجام در سال 1938 موفق به اختراع روشی برای کپی گرفتن از کاغد توسط الکتریسیته ساکن شد. او 10 سال برای فروش اختراع خود تلاش کرد و به شرکتهای زیادی مراجعه کرد تا سرانجام در سال 1947 اختراع او توسط شرکت هالوید خریداری شد. این اختراع زیروگرافی نامیده شده بود که ترجمه آن خشک نگاری است. شرکت هالوید بلافاصله دست بکار شد و در سال 1949 اولین دستگاه کپی با نام زیراکس به بازار عرضه شد. این دستگاه بسیار سنگین و کار با آن سخت و خسته کننده بود. همچنین در هنگام کار با خطاهای زیادی روبرو می شد. بسیاری از افراد صاحب نظر ، سرمایه گذاری بر این دستگاه را ، بزرگترین اشتباه شرکت هالوید دانستند. ولی کیفیت کپی این دستگاه مهندسان هالوید را امیدوار کرد ، و تمامی درآمد حاصل از فروش این دستگاه صرف ساخت نسل جدید دستگاههای زیراکس شد.

در سال 1953 آقای کارلسون – مخترع زیروگرافی – مدال افتخار بهترین اختراع را از موسسه فرانکلین دریافت کرد. در همین هنگام شرکت هالوید کار خود را توسعه داد و 18 دفتر تاسیس کرد و 200 کارمند برای فروش و نگهداری دستگاههای زیراکس استخدام کرد. در سال 1955 اولین کارخانه مستقل برای تولید دستگاهای زیراکس در نیویورک تاسیس شد. در سال 1958 نام شرکت به هالوید زیراکس تغییر یافت.

در سال 1960 ارایه دستگاه کپی زیراکس 914 ، انقلابی عظیم ایجاد کرد. این دستگاه اولین دستگاه کپی خودکار بود و با کاغذهای معمولی بدون مشکل کار می کرد. شرکت شروع به تبلیغ این دستگاه در مجلات و شبکه های تلویزیونی نمود تا صاحبان مشاغل با این پدیده آشنا شوند. قیمت بالای این دستگاه مانعی برای در دسترس قرار گرفتن آن بود ، شرکت برای حل این مشکل امکان اجاره ماهانه این دستگاه را برای شرکتها فراهم نمود. مجله فورچون این دستگاه 300 کیلویی را "موفقیت آمیزترین دستگاهی که تابحال در آمریکا فروخته شده " نام نهاد.

در سال 1961 نام شرکت به زیراکس تغییر کرد و از سال بعد شعبه هایی از شرکت در کشورهای دیگر تاسیس شد. شرکت زیراکس برای ساخت دستگاه "زیراکس 914" 5/12 میلیون دلار سرمایه گذاری کرده بود که معادل درآمد 10 سال اخیر شرکت بود. ولی از این کار پشیمان نشد زیرا فقط در سال 1968 ،فروش این دستگاه از مرز یک میلیارد دلار گذشت!

زیراکس پس از رسیدن به اوج موفقیت ، شروع به انجام اشتباهات زیادی کرد. او چون در عرضه دستکاههای کپی موفق شده بود ، تصور می کرد در هر زمینه دیگری نیز موفق خواهد شد. بنابرین شروع به توسعه پروژه شرکت الکترونیکی نمود. برای اینکاردر سال 1969 یک میلیارد دلار برای خرید شرکت دیتا سیستمز هزینه کرد و تنها 6 سال بعد این شرکت ورشکست شد و زیراکس آنرا تعطیل کرد. او همچنان در سالهای بعد اقدام به خرید شرکتهای دیگر کرد، تا علاوه بر دستگاه کپی ، تجهیزات رایانه ای تولید کند. ولی هیچکدام از آنها به موفقیت قابل توجهی دست نیافتند ، زیرا اذهان عمومی زیراکس را دستگاه کپی می دانستند و نه چیز دیگر! ولی زیراکس چشم خود را بر این واقعیت بسته بود. بیاد یکی از تولید کنندگان داخلی افتادم که با تلاش فراوان توانست فروش رب گوجه فرنگی خود را به حد قابل قبولی برساند و حال با درآمد حاصل از اینکار اقدام به تولید خیارشور کرده است! و این یکی از بزرگترین اشتباهات تجاری است که تولیداتمان را به کالاهای نامربوط توسعه دهیم. اینکار باعث کم اعتبار شدن محصول اصلی می شود.

شرکت زیراکس هنوز بعنوان یکی از موفق ترین شرکتهای تجاری مطرح است . ولی تصمیمات اشتباه مدیران آن باعث تحمل میلیاردها دلار خسارت گردید که بسادگی قابل جبران نیست.